راهنمای نگهداری از گل خورشیدی

گل خورشیدی جزو گیاهان زیبا و همیشه سبز است، این گیاه به دلیل زیبایی منحصر به ‌فردش با برگهای سبز تیره، براق و نوار مانند و گل های زیبایی که در فصل بهار می دهد، مورد توجه طرفداران گل و گیاه است. گیاه زیبای گل خورشیدی را می توان در آپارتمان، محیط کار و راه پله قرار داد و از زیبایی آن لذت برد. در ادامه به روشهای نگهداری گل خورشیدی، روشهای تکثیر، بیماری ها و علت زرد شدن برگ های گل خورشیدی و غیره می پردازیم، با ما همراه باشید.

گیاه همیشه سبز گل خورشیدی بومی کشور آفریقای جنوبی است. یکی از ویژگی های زیبای این گیاه، برگ های آن است که به صورت نوار مانند و رنگ سبز تیره و براق است و ارتفاع آن تا 60 سانتیمتر می‌رسد. طول برگهای گل خورشیدی تا 50 سانتیمتر نیز می رسد. ساقه گل دهنده در میانه گیاه گل خورشیدی قرار دارد که در انتهای آن، بین 10 تا 25 عدد گل قیف مانند می دهد. معمولاً گلهای گل خورشیدی به رنگ نارنجی متمایل به قرمز، صورتی، سفید و قرمز می باشد.

فصل گلدهی گل خورشیدی از اوایل تا اواسط بهار است. گلدهی در گل خورشیدی از سال سوم به بعد زمانی که گیاه بالغ شده است، انجام می شود. یکی از ویژگی های بارز گل خورشیدی، گیاهی همیشه سبز بوده و برگهای آن دائمی است. این گیاه، دارای رشد خوب است و سالی 7 الی 8 برگ به آن اضافه می شود.

گل خورشیدی بدون ساقه و دارای ریشه های گوشتی است. توجه کنید که شیره گل خورشیدی باعث ایجاد حساسیت های پوستی در برخی افراد می شود. برای اطمینان، از تماس پوست با شیره گل خورشیدی جلوگیری نمایید.

شرایط نگهداری گل خورشیدی

همانطور که گفته شد گیاه گل خورشیدی دارای زیبایی خاصی است و مورد توجه بسیاری از دوستداران گل و گیاه می باشد شرایط نگهداری گل خورشیدی زیبا راحت است و با رعایت شرایط نگهداری این گیاه، می توانید در طول فصل بهار از دیدن گل های زیبای آن، لذت ببرید. در زیر به شرایط نگهداری گیاه گل خورشیدی مانند آب، خاک مناسب، دما و غیره خواهیم پرداخت.

آبیاری

گل خورشیدی جز گیاهانی است که به آب فراوانی احتیاج دارد. بهترین زمان برای آبیاری گل خورشیدی، هنگامی است که سطح خاک تا عمق دو سانتیمتری آن خشک باشد. دمای آبی که برای آبیاری گل خورشیدی استفاده می شود، باید بین ۲۰ الی ۲۵ درجه سانتیگراد باشد و بهتر است گل خورشیدی‌تان را با آبی که مدتی دپو شده و کلر آن از بین رفته است، آبیاری کنید. یکی از نکات مهم در آبیاری گیاه گل خورشیدی این است که بعد از آبیاری حتماً آب داخل زیر گلدانی را خالی کنید.

 میزان آب مورد نیاز گل خورشیدی در زمان گلدهی یعنی از اوایل تا اواسط بهار بیشتر خواهد بود، به طوری که سطح خاک به طور مداوم خیس باشد. بعد از زمان گلدهی میزان آبیاری را کم کنید و به همان روال سابق آن را آبیاری کنید. گل خورشیدی در پاییز و زمستان به آب کمتری نیاز دارد.

نور

یکی از پارامترهای مهم برای رشد و نگهداری گل خورشیدی، نور است. این گیاه به نور زیاد ولی غیر مستقیم احتیاج دارد. گل خورشیدی برای رشد بهتر، بین ۶ الی ۸ ساعت در روز نور احتیاج دارد. قرار دادن گل خورشیدی در معرض نور مستقیم خورشید منجر به قهوه ای شدن برگهای آن می شود. بهترین مکان برای قرار دادن این گیاه در آپارتمان، کنار پنجره های شمالی می باشد. اگر نور در دسترس گیاه گل خورشیدی کم باشد، می توانید از لامپهای مخصوص رشد گیاه برای تأمین نور مورد نیاز گیاه استفاده کنید.

دما

گیاه گل خورشیدی نسبت به سرمای زیاد، حساس است و در دمای کمتر از 10 درجه سانتیگراد، دچار سرمازدگی می‌شود. بهترین دما جهت نگهداری گیاه گل خورشیدی بین 13 تا 20 درجه سانتیگراد است. توصیه می شود در فصل زمستان، گیاه را در مکانی با دمای مناسب قرار دهید و اگر در بیرون از آپارتمان نگهداری می شود، آن را به داخل بیاورید.

نکته مهم جهت نگهداری گل خورشیدی این است که در زمستان تا زمانی که گلهای گیاه شروع به جوانه زدن نکرده است، آن را در دمای حدود 20 درجه سانتیگراد قرار دهید و پس از جوانه زدن گلها، دمای محیط گل خورشیدی را تا 13 درجه سانتیگراد کاهش دهید.

رطوبت

گل خورشیدی جز گیاهانی محسوب می‌شود که به رطوبت متوسط احتیاج دارد و رطوبت مورد نیاز آن بین 50 تا 70 درصد است. برای تأمین رطوبت مناسب گل خورشیدی می توانید از اسپری، غبار پاش، دستگاه رطوبت ساز و یا از جزیره استفاده کنید.

برای تأمین رطوبت با استفاده از دستگاه رطوبت ساز، آن را در فاصله 3 الی 4 متری از گلدان گل خورشیدی و به مدت یک ساعت قرار دهید. برای ساخت جزیره می‌توانید در داخل زیر گلدانی سنگریزه قرار دهید و روی آن آب بریزید، به طوری که سطح زیرین گلدان خشک باشد.

خاک

گل خورشیدی به خاکی سبک که قابلیت زهکشی خوبی داشته باشد احتیاج دارد و می‌تواند آب و مواد غذایی مورد نیاز گیاه را در خود نگه دارد و به ریشه های گوشتی گیاه آسیب وارد نکند. معمولاً خاک مناسب گل خورشیدی مخلوطی از خاک باغچه، ماسه و کمی خاک برگ پوسیده می باشد.

کود دهی گل خورشیدی

کود دهی و تغذیه مواد غذایی گل خورشیدی باید قبل از فصل گلدهی، یعنی در اواخر اسفند یا اوایل فروردین و با کود کاملی مانند 20-20-20 انجام شود تا گیاه گل های بهتری تولید کند.

در زمانی که گیاه گل می‌دهد و گل دارد، کوددهی را قطع کنید. کود دیگری که می توان برای تغذیه گل خورشیدی استفاده کرد، کود کریستالون صورتی است. بعد از زمان گلدهی تا اواسط تابستان گیاه گل خورشیدی  را با این کود، ماهی یکبار کوددهی کنید تا گیاه در سال آینده بتواند گلدهی خوبی داشته باشد.

تعویض گلدان گل خورشیدی

از آنجایی که ریشه های گل خورشیدی، گوشتی و حساس هستند باید هنگام تعویض گلدان گل خورشیدی به شدت دقت کرد که ریشه های گیاه آسیب نبیند. بهترین زمان برای تعویض گلدان گل خورشیدی، هنگامی است که ریشه های گیاه از گلدان خارج شده است. ضمناً بعد از تعویض گلدان، خاک آن را نیز عوض کنید و از خاک جدید استفاده کنید.

معمولاً هر 3 الی 5 سال یکبار لازم است گلدان گل خورشیدی را تعویض کرد. نکته مهم در انتخاب گلدان مناسب گل خورشیدی، این است که از گلدان بسیار بزرگ برای آن استفاده نکنید؛ زیرا انرژی گیاه به جای رشد برگها، صرف ریشه زنی می شود.

از آنجایی که ممکن است بین سه تا پنج سال طول بکشد تا گلدان گل خورشیدی را عوض کنید، بهتر است هر چند وقت یکبار، خاک قسمت‌های رویی گلدان را به دقت تعویض کنید. دقت نمایید که ریشه های گل خورشیدی تان آسیب نبیند.

هرس کردن گل خورشیدی

گل خورشیدی جز گیاهانی محسوب می شود که نیاز به هرس ندارد. مگر اینکه برگهای گیاه خشک و یا مریض باشد و یا گلهای گل خورشیدی تان خشک شده باشد. هرس کردن را با قیچی تیز و استریل انجام دهید.

اگر قصد دارید که برای تکثیر گل خورشیدی، بذر آن را تهیه کنید. اجازه دهید گل خشک شده بر روی گیاه به مدت ده ماه بماند تا بذرها آماده شوند. در این صورت گیاه، نیاز به هرس کردن گل های پژمرده ندارد.

وادار کردن گل خورشیدی به گلدهی

یکی از راه های افزایش گلدهی گل خورشیدی که بین گیاه شناسان و باغبان ها رواج دارد، استفاده از روش بلتینگ است که موجب وادار کردن گیاه به گلدهی در سایر فصول سال و پس از پایان فصل گلدهی طبیعی گیاه گل خورشیدی می شود. برای این کار، در مکانی خنک ساقه گل دهنده گل خورشیدی را از انتها جدا کنید و در دمای حدود 13 درجه سانتیگراد به مدت دو ماه قرار دهید و آن را مرتب آبیاری کنید.

سپس گیاه را به مکانی گرم تر با دمای حدود 18 درجه سانتیگراد به مدت دوماه قرار دهید و آن را آبیاری کنید. به مرور گیاه گل خورشیدی تان شروع به گل دادن می کند. نکته مهم در این روش، نور مورد نیاز گیاه می باشد که حتماً باید در اختیار گیاه قرار گیرد. اگر امکان تابش نور غیرمستقیم به خصوص در فصول سرد نباشد، می توانید از لامپهای مخصوص رشد گیاهان برای رشد بهتر و گلدهی بیشتر گل خورشیدی استفاده کنید.

تکثیر گل خورشیدی

تکثیر و ازدیاد گیاه گل خورشیدی از طریق کاشت بذر و یا استفاده از پاجوش‌ها و یا بوته گیاه انجام می شود. گیاه گل خورشیدی را نمی توان از طریق قلمه زنی تکثیر کرد. کاشت بذر، روش مناسب برای تکثیر این گیاه نمی باشد. زیرا چند سال طول می کشد تا گیاه به مرحله گلدهی برسد. بهترین راه تکثیر گیاه گل خورشیدی، استفاده از پاجوش هاست.

تکثیر گل خورشیدی با استفاده از کاشت بذر

برای تکثیر گل خورشیدی با بذر، بهتر است از بذر تازه استفاده شود، زیرا عمر بذر گل خورشیدی کوتاه است. همانطور که گفته شد برای تهیه بذر تازه، اجازه دهید گل خشک شده بر روی گل خورشیدی به مدت ده ماه بر روی گیاه بماند تا بذرهای آن کاملاً آماده شود. اندازه بذر گل خورشیدی بزرگ است و در خاک به سرعت جوانه می زند. بذر گل خورشیدی را اسفند ماه در گلدان کوچکی بکارید.

خاک گلدان را مرتب مرطوب نگه دارید. دقت کنید که عمق بذر کاشته شده زیاد نباشد، زیرا منجر به پوسیدگی آن می شود. بهترین دما برای رشد بذر، حدود 20 درجه سانتیگراد می باشد.

گلدان را در معرض نور غیرمستقیم قرار دهید. در صورت عدم  وجود نور کافی، می توانید از لامپهای مخصوص رشد گیاه استفاده کنید. بذر گل خورشیدی حدود 6 هفته بعد از کاشت، جوانه میزند و سبز می شود. زمانی که بر روی گیاه جوان گل خورشیدی دو تا چهار برگ مشاهده کردید، آن را به گلدان مناسب منتقل کنید و به آن کود دهید.

تکثیر گل خورشیدی از طریق بوته یا پاجوش

یکی از راه های تکثیر گل خورشیدی از طریق بوته یا پاجوش است. در این روش پاجوش های گل خورشیدی که حداقل دارای سه الی چهار برگ هستند و طول برگها به اندازه 25 سانتیمتر رسیده است را به آرامی از گل خورشیدی مادر به کمک چاقوی تیز و استریل  و به آرامی جدا کنید و در گلدانی با قطر 11 الی 13 سانتیمتر بکارید.

پس از کاشت پاجوش‌ها، باید آن ها را به محیط گرم تر منتقل کنید و دمای محیط را بین 18 الی 25 درجه سانتیگراد تنظیم کنید و سطح خاک را مرتب آبیاری کنید به طوریکه سطح آن دائم خیس باشد. آبیاری گل خورشیدی در مراحل اولیه تکثیر، سرعت ریشه دهی آن را افزایش می دهد.

گیاه جوان گل خورشیدی را در معرض نور غیر مستقیم قرار دهید تا رشد آن بهتر شود. اگر دسترسی به نور غیرمستقیم مقدور نباشد، می توانید از لامپهای مخصوص رشد گیاه استفاده کنید. بعد از چند هفته، گیاه جوان که ریشه داده است را به گلدانی بزرگتر منتقل کنید.

آفات و بیماری‌های گل خورشیدی

 گل خورشیدی نیز مانند سایر گیاهان، ممکن است  دچار مشکلات و بیماری هایی شود. در این قسمت به مشکلات و بیماری های گل خورشیدی می پردازیم:

گل خورشیدی از طوقه سیاه شده و پوسیده

در برخی اوقات گل خورشیدی ممکن است از طوقه سیاه و پوسیده شده باشد. این مشکل به دلیل وجود قارچ در خاک گیاه می باشد که به دلیل عدم تهویه مناسب و رطوبت بسیار بالا خاک می باشد. برای برطرف شدن این مشکل، اجازه بدهید که سطح خاک کاملاً خشک شود، سپس از سموم قارچ کش برای گیاه گل خورشیدی استفاده کنید.

علت زرد شدن برگ های گل خورشیدی

یکی از مشکلات عمده ای که ممکن است برای گیاه گل خورشیدی پیش بیاید، زرد شدن برگ های گل خورشیدی است. علت زرد شدن برگهای گل خورشیدی می تواند به دلیل آبیاری بیش از حد گیاه باشد.

 آبیاری زیاد گل خورشیدی منجر به نرسیدن مواد مغذی کافی به برگهای گیاه و در نتیجه زرد شدن برگهای گل خورشیدی می‌شود. عامل دیگری که منجر به زرد شدن برگهای گل خورشیدی می شود، استفاده از گلدان کوچک برای گیاه است.

وجود تار عنکبوت بر روی برگهای گل خورشیدی

یکی از مشکلات و بیماری های رایج در گیاه گل خورشیدی، وجود تار عنکبوت بر روی برگ های گیاه است. علت این امر، وجود کنه عنکبوتی است. برای برطرف کردن این مشکل، گیاه را با اسپری کنه کش سمپاشی نمایید.

عدم گل دادن گیاه گل خورشیدی

احتمالاً این مشکل به دلیل این است که گلدان مورد استفاده گل خورشیدی، خیلی بزرگ است و انرژی گیاه به جای اینکه صرف گلدهی شود، موجب رشد ریشه گیاه می شود.

عامل مهم دیگر این است که گیاه در پاییز و زمستان در حال استراحت است و گلدهی ندارد. همچنین عدم گلدهی گیاه گل خورشیدی می تواند به این  دلیل باشد که گیاه نابالغ است و زیر سه سال سن دارد.

سوالات متداول گل خورشیدی

1- چرا گل خورشیدی گل نمی دهد؟

احتمالاً این مشکل به دلیل این است که گلدان مورد استفاده گل خورشیدی، خیلی بزرگ است و انرژی گیاه به جای اینکه صرف گلدهی شود، موجب رشد ریشه گیاه می شود.

2- علت زرد شدن برگ های گل خورشیدی چیست؟

علت زرد شدن برگهای گل خورشیدی می تواند به دلیل آبیاری بیش از حد گیاه باشد. آبیاری زیاد گل خورشیدی منجر به نرسیدن مواد مغذی کافی به برگهای گیاه و در نتیجه زرد شدن برگهای گل خورشیدی می‌شود. عامل دیگری که منجر به زرد شدن برگهای گل خورشیدی می شود، استفاده از گلدان کوچک برای گیاه است.