نور مخصوص رشد گیاه (لامپ رشد گیاه) عبارت از يك منبع نور مصنوعي بويژه منبع نور الكتريكي است كه باعث تحريك رشد اپتيمم گياهان از طريق ساطع كردن طيف الكترومغناطيس مطلوب براي فتوسنتز مي شود. روشنایی مخصوص رشد گیاه (لامپ رشد گیاه) در مكان هايی بكار گرفته مي شود كه نور طبيعي وجود ندارد و يا نيازمند تدارك نور مكمل مانند لامپ led برای گیاهان باشند. بعنوان مثال: در ماه های زمستان زمانيكه ممكن است نور كافي در ساعات متمادي از روز براي رشد بهينه گياهان فراهم نباشد آنگاه نور مخصوص رشد گیاه (لامپ رشد گیاه) براي افزايش زمان دسترسي گياهان به نور استفاده مي گردد. نور مخصوص رشد گیاه (لامپ رشد گیاه) تلاش مي كند تا طيفي از نور را مشابه تشعشع خورشيد فراهم سازد و يا طيفي از نور كه كليه نيازهاي گياهان را براي رشد بهينه در اختيار بگذارد. شرايط مزرعه اي (out door) متأثر از نورها و دماهاي گوناگون است كه باعث رشد گياهان مي شوند لذا تقليدي از آنها مي تواند بعنوان معيار انتخاب شدت نور لامپ ها در شرايط مختلف تعيين گردد. بنابراين بر اساس نوع گياه پرورشي و مراحل رشد آن )نظير مراحل: جوانه زني، رشد رويشي، گلدهي، ميوه دهي) و فتوپريود مورد نياز گياهان به محدوده اي از طيف ها و تابش مؤثر(efficacy luminous) و حرارت نوري(temperature colour) می توان به نوردهي تكميلي رسید که به رشد بهينه گیاه کمک نماییم. لازم به ذکر است که شما می توانید با مراجعه به بخش محصولات ایران گرولایت جهت خرید چراغ رشد گیاه اقدام نمایید. نور در واقع عنصر كليدي تحريك فرآيند فتوسنتز در گياهان است. طول موج هاي مختلف تشكيل دهندۀ نور در مراحل مختلف فرآيند فتوسنتز گیاه مؤثراند. اغلب منابع نوردهي سنتي از جمله : لامپ هاي فلورسنت fluorescent، لامپ هاي التهابي incandescent و لامپ هاي سديمي ُپر قدرت sodium pressure high به هدر دادن مقدار زيادي از نور مي انجامند؛ درحاليكه با استفاده از لامپ رشد گیاه مي توان به سازماندهي نوردهي رشد فقط با طيف مورد نياز گياهان پرداخت. نور مخصوص رشد گیاه و فتوسنتز واکنش فتوسنتز photosynthesis موجب تبدیل انرژی خورشيد در حضور دی اکسيد کربن و آب H2O به فرم کربوئيدرات هایی چون گلوکز با فرمول C6H12O6 و آزاد شدن اکسیژن می گردد درحاليكه در واکنش های تنفسی respiration به دی اکسيد که متضاد واکنش فتوسنتز است، کربوئيدرات ها مجددا کربن، آب و انرژی به فرم ATP تبدیل می شوند. واکنش فتوسنتز در داخل کلروپالست ها chloroplasts و با کمک کلروفيل ها که رنگدانه های سبز رنگی هستند و در غشاء صفحات " تيالکوئيد"thylakoid مستقرند، جهت رشد رويشي گياهان انجام می پذیرد. كلروپلاست ها علاوه بر كلروفيل ها داراي پيگمان هايی موسوم به "كارتنوئيد" هستند كه رنگ هايي از زرد تا قرمز دارند. "كارتنوئيدها" بيشترين نورهاي طيف خورشيد را در محدودۀ رنگ آبي جذب مي كنند. بتا كاروتن carotene – beta و كارتنوئيدها cartenoids از جمله رنگدانه هايی پيگمان هستند كه ساير طيف هاي نور را جذب و تبديل به انرژي مي كنند. كارتنوئيدها باعث توانمندي كلروپالست ها در بدام انداختن بخش هاي مختلف طيف نور مي شوند. فتوسنتز در كلروپالست ها و با كمك پيگمان هايي نظير كلروفيل و "كارتنوئيدها" انجام مي پذيرد. بيشترين جذب طيف نور توسط كلروفيل ها در محدودۀ رنگ هاي آبي 555-455 نانومتر (قرمز) 055-055 نانومتر و توسط كارتنوئيدها در ناحيه نور آبي صورت مي گيرد لذا گياهان بايد با نورهايي كه دارای مجموعه اي از نورهاي تكرنگ monochromatic هستند و طول موج هاي مختلفي دارند، نوردهي شوند تا بر سرعت فتوسنتز افزوده گردد. "استومات ها" یا روزنه هاي هوايي stomates به مانند حفره هايي هستند كه در اپيدرم برگ ها مستقرند و براي تبادلات گازي بين گياه و اتمسفر بكار مي آيند. دستگاه محفظه اندازه گيري فتوسنتز با داشتن "فلومتر"meter flow براي اندازه گيري ميزان هواي عبوري سيستم و محاسبه تفاوت CO2 هواي ورودي و خروجي مي تواند به مقدار فتوسنتز وقوع يافته، دست يابد. نحوه استفاده و نصب نور رشد گیاه فتوسنتز یعنی چه و تأثير نور بر آن: نور محرك اصلي واكنش فتوسنتز است و افزايش آن موجب افزايش فتوسنتز و در نتيجه افزايش رشد گياهان مي شود. طيف كامل نور را از طريق شمارش فوتون هايي counting photon كه در ناحيه نور فعال در فتوسنتز وجود دارند، محاسبه مي كنند. اندازه گيري طيفي كه از منبع نور ساطع مي شود، توسط منحني حساسيت سنجي طيف نور با مقياس w/PLm انجام مي پذيرد. اين منحني را از طيف جذبي كلروفيل كه انرژي داخلي برگ هاي گياه را تأمين مي كند، بدست مي آورند. عوامل محيطي factors environmental تأثيرات مهمي بر فتوسنتز و كارآيي نور ( نور مخصوص رشد گیاه) دارند. مهمترين اين عوامل عبارتند از : با پنل رشد گیاه نور خورشید را به خانه بیاورید تأثير کربن دی اکسید: CO2 ميزان دي اكسيد كربن موجود در هوا برابر با 005 پي پي ام ppm يا قسمت در ميليون معادل 500/5 درصد از حجم اتمسفر است. مقدار CO2 داخل گلخانه ها مي تواند تا 255 پي پي ام كاهش يابد و آن به مقدار حضور مواد غذايي مورد نياز گياهان، نور كافي و كمبود تهويه بستگي دارد. دي اكسيد كربن را مي توان بصورت گاز و يا از طريق احتراق تأمين نمود. با افزايش غلظت CO2 به 055 پي پي ام بر سرعت فتوسنتز افزوده مي گردد. تأثير حرارت: حرارت heat از عوامل مهم انجام فتوسنتز است. فرآيندهاي متابوليكي از جمله فتوسنتز در شرايط حرارتي اپتيمم افزايش مي يابند. آنزيم هاي دخيل در فتوسنتز در حرارت هاي پائين غير فعال مي گردند. گياهان در حرارت هاي باال دچار خسارت مي شوند. تأثير عناصر غذايي: كمبود عناصر غذاييnutrition ، سميّت و ساير استرس ها مي توانند از مقدار فتوسنتز گياهان بكاهند. بعنوان مثال: كمبود عنصر آهن به كلروزيس زردي برگ ها منتهي مي شود كه نتيجه فقدان كلروفيل كافي در اثر كاهش وقوع فتوسنتز است. تأثير آبياري: وجود آب كافي در گلخانه های مدرن كه از طريق آبياری irrigation تأمين مي گردد، از الزامات وقوع واكنش هاي فتوسنتزي است. زمانيكه گياهان دچار كمبود رطوبت مي گردند، روزنه هاي هوايي استومات خود را مي بندند تا از اتالف آب جلوگيري كنند. بسته شدن "استومات ها" از تبادالت گازي نيز جلوگيري مي كند لذا مانع تدارك CO2 مورد استفادۀ فتوسنتز مي شود. كمبود رطوبت قابل دسترس گياهان از طويل شدن سلول ها نيز مي كاهد. وقوع خشكي متوسط باعث كوچك شدن اندازۀ پيكره گياهان مي شود. نوردهی هوشمند: پرده برقی به صورت خودکار باز و بسته می‌شود تا نور طبیعی خورشید به میزان کافی به گیاهان برسد. اما در روزهای ابری یا زمانی که نور کافی وجود ندارد، لامپ رشد گیاه به طور خودکار روشن شده و طیف نوری مورد نیاز گیاهان را تامین می‌کند.